گرفتگی غشا آب شیرین کن عبارت است از تجمع برگشت پذیر یا برگشت ناپذیر مواد بر روی سطح یا درون غشا به طوریکه نحوه عمل غشا تغییر یابد. در اثر پدیده گرفتگی قطر حفره های غشا کاهش یافته و ممکن است به انسداد تعدادی از آنها بیانجامد. تجمع مواد و بهم چسبیدن آنها منجر به تشکیل لایه های بر روی سطح غشا می گردد. این لایه ها و موادی که درون غشا باقی مانده اند باعث می شوند که مقاومت بیشتری در برابر عبور سیال ایجاد گردد.

با افزایش ضخامت و تراکم لایه ها مقاومت ناشی از آنها به تدریج افزایش می یابد که در نتیجه فلاکس خروجی از غشا با گذشت زمان کاهش می یابد. در میان غشاها، غشای RO و NF نسبت به انواع مکانیسم گرفتگی حساس هستند.

نتایج حاصل از گرفتگی غشا آب شیرین کن

نایج حاصل از وقوع گرفتگی عبارتند از:

• کاهش فلاکس نفوذی از غشا در طول زمان
• تغییر قدرت پس دهی مواد توسط غشا و کاهش راندمان
• کاهش عمر غشا
• افزایش فشار لازم برای انجام فرآیند
• نیاز بیشتر به پاکسازی و تمیز کردن غشا

برگشت پذیری گرفتگی غشا

گرفتگی با موارد زیر مشخص می شود:

• آیا می توان آن را حذف نمود یا خیر ( قابل برگشت یا غیرقابل برگشت )
• مواد عامل ایجاد گرفتگی ( بیولوژیکی، مواد آلی، محلول، معلق )
• مکانیسم گرفتگی ( تشکیل کیک، انسداد روزانه )

گرفتگی غشا یا قابل برگشت یا غیر قابل برگشت می تواند باشد. در صورتی که گرفتگی با عمل شستشوی معکوس و پاکسازی برطرف شود، گرفتگی برگشت پذیر است. و در صورتیکه برای رفع عمل گرفتگی به عمل شستشوی شیمیایی نیاز باشد را گرفتگی برگشت ناپذیر می نامند.

قبل از اینکه گرفتگی اتفاق بیافتد پدیده پلاریزاسیون غلظتی اتفاق می افتد.

انواع گرفتگی غشا آب شیرین کن

• گرفتگی ناشی از مواد معلق
• گرفتگی ناشی از مواد آلی محلول
• گرفتگی بیولوژیکی
• گرفتگی ناشی از اکسیدهای فلزی

مکانیسم پدیده گرفتگی غشا

مکانیسم پدیده گرفتگی غشا کاملا مشخص نیست و در هر فرآیندی فرق می کند. در هر حال می توان مراحل زیر را برای آن در نظر گرفت. در مرحله اول بعلت جابجایی یا نفوذ مواد موجود در سیال به طرف سطح غشا حرکت نموده و موجب می شوند که غلظت در مجاورت غشا افزایش یابد و پدیده پلاریزاسیون غلظتی اتفاق افتد. در مرحله دوم در اثر جاذبه بین مواد و غشا، ذرات به سطح بیرونی یا درونی غشا می چسبند و پدیده جذب اتفاق می افتد. در مرحله سوم که می تواند از نظر زمانی موازی مرحله دوم انجام گیرد ذرات موجود در سیال به یکدیگر می چسبند. از اجتماع این مواد لایه ای در سطح غشا تشکیل می گردد که مقاومتی در برابر عبور سیال ایجاد خواهد نمود و این پدیده همان تراکم می باشد