کلریناسیون فاضلاب
گاز کلر سنگین تر از هواست. کلر و مشتقات آن مانند هیپوکلریت سدیم و دی اکسید کلر بعنوان یک ماده ضدعفونی کننده و رنگ زدای بسیار قوی شناخته شده است و در تصفیه پساب صنایع کاغذسازی و نساجی بسیار کاربرد دارد.کلریناسیون فاضلاب ارزانترین روش گندزدایی فاضلاب است که در اغلب تصفیه خانه های فاضلاب مورد استقبال قرار می گیرد.
استفاده از کلر به خاطر سمیت آن باعث جلوگیری از رشد میکروارگانیسم های مختلف مانند باکتری ها و جلبک ها در محیط آبی می شود. همچنین کلر قابلیت جذب بوی تند ترکیبات نیتروژنی مانند آمونیاک را نیز دارد. افزودن کلر باعث می شود که فلزاتی مانند آهن و منگنز و دیگر فلزات محلول در پساب به صورت مواد نامحلول اکسید شوند. جدای از این خواص، کلر از سایر اکسیدکننده ها مانند ازن بسیار ارزان تر است.
با این حال تمام تلاش ها در جهت کم کردن استفاده از کلر و جایگزینی کامل آن با مواد و روش های دیگر است. چون با وجود اینکه استفاده از کلر در فرآیند تصفیه پساب صنایع کاغذسازی مزایای زیادی دارد، اما کلریناسیون فاضلاب آلاینده ها باعث تولید ترکیبات با ماهیت آلی مانند اسیدهای چرب کلرینه، رزین ها، هیدروکربن ها و ترکیبات آروماتیک کلرینه، کلرو لیگنین ها، کلرو فنلیک ها و ترکیبات آلی هالوژن دار قابل جذب و تری هالومتان ها می شود که این مواد بسیار سمی هستند و سمیت آنها باعث مقاومت آنها در مقابل فرآیند تصفیه بیولوژیکی می شود.
همچنین استفاده مستقیم یا در معرض قرار گرفتن انسان در برابر گاز کلر باعث سوزش و سوختگی چشم، مخاط بینی، گلو، نای، دندان ها حتی در دوز پایین 15 میلی گرم بر لیتر باعث بروز بیماری های شدید مانند برونشیت، ذات الریه و تورم ریوی و در نهایت مرگ می شود. علی رغم قدرت اکسیدکنندگی بالا و ارزان بودن کلر اما بعلت تولید محصولات بسیار سمی و مقاوم و اثر آن بر محیط زیست، نه تنها در تصفیه پساب کاربرد آن کاهش یافته بلکه مطالعاتی در جهت جایگزینی آن انجام شده و در بسیاری موارد دی اکسیدکلر جایگزین همه یا بخشی از کلر در سیستم های تصفیه شده است.
استفاده از کلر ارزانترین روش گندزدایی فاضلاب است. کاربرد کلر گازی ارزانتر و موثرتر از هیپوکلریت کلسیم یا سدیم می باشد. ولی کاربرد کلر گازی امکان آلودگی محیط زیست به ویژه مسمومیت کارگران تصفیه خانه را به همراه دارد. کلر بلافاصله پس از ورود به آب تجزیه شده و اسیدهیپوکلروس و یون اکسیدکلر تولید می نماید.
خاصیت گندزدایی اسیدهیپوکلروس بیشتر از یون اکسیدکلر می باشد. نسبت تبدیل کلر به اسید هیپوکلروس و یون اکسید کلر تابعی از درجه اسیدی و درجه گرمای فاضلاب می باشد.