آشغالگیر فاضلاب
آشغالگیر فاضلاب دستگاهی است که در ابتدای ورود فاضلاب به تاسیسات تصفیه خانه قرار می گیرد تا مواد معلق درشت شناور و فاضلاب مانند تکه چوب، پارچه، پوست میوه و غیره را که ممکن است در سیستم پمپاژ یا سایر واحدهای تصفیه خانه ایجاد اشکال بنماید از آن جدا سازد.
آشغالگیرها شبکه های فلزی هستند که از تعدادی میله یا تسمه موازی یکدیگر با فواصل معین در یک قاب با ابعاد مختلف قرار گرفته تشکیل یافته اند.
آشغالگیر فاضلاب را از نظر فواصل میله ها به دو دسته آشغالگیر درشت Coarse Screen و آشغالگیر ریز Fine Screen تقسیم نموده اند. آشغالگیرهای درشت ممکن است به صورت میله ای Bar Screen یا Racks Screen باشند. آشغالگیرهای درشت دارای فواصل میله ای 40-70 و گاهی 100 میلیمتر بوده و در آشغالگیرهای ریز این فواصل 10 تا 20 و بندرت 40 میلی متر است. گاهی اوقات در مسیر جریان فاضلاب به تصفیه خانه ترجیحا از دو ردیف آشغالگیر که اولی با فواصل میله ای زیاد و دومی با فواصل میله ای کم است، استفاده می نمایند.
تا حجم کاری تصفیه 1000 مترمکعب در روز فاضلاب یا پساب بهتر است از آشغالگیر میله ای ساده که با دست می تواند تمیز شود استفاده نمود. این آشغالگیرها را به صورت مورب که با افق زاویه 45 تا 60 درجه تشکیل داده در کانال ورودی فاضلاب قرار می دهند. در تصفیه خانه های بزرگ برای جلوگیری از احتمال آلودگی محیط و مشکلاتی که پاک کردن دستی آشغالگیر در بردارد، ترجیحا از آشغالگیرهای میله ای با پاک کردن مکانیکی و اتوماتیک استفاده می گردد. در این صورت وسیله ای مانند شانه گاه به گاه ضمن حرکت از فواصل میله ای آشغالگیر مواد موجود روی میله را به محل جمع آوری آشغال ها انتقال می دهد.
اگر ورودی فاضلاب در عمقی از سطح زمین باشد از نوع آشغالگیر میله ای که به صورت کاملا عمودی در مسیر جریان قرار گرفته، استفاده می شود و این نوع آشغالگیرها نیز بطور اتوماتیک با وسایل مکانیکی تمیز خواهد شد. میزان مواد گرفته شده در جدول زیر ذکر شده است.
| فواصل میله ها به میلیمتر | نوع پاک کردن | میزان آشغال به لیتر/سال | درصد کاهش مواد معلق | درصد کاهش BOD |
|---|---|---|---|---|
| 50-75 | دستی | 0/6 | - | - |
| 40-50 | دستی | 0/6-3 | 2 | - |
| 10-25 | مکانیکی | 3-8 | 2-5 | 3-11 |
سطحی از آشغالگیر که در کانال ورودی فاضلاب باید غوطه ور باشد، برای نوع میله ای 0/14 متر مربع برای هر هزار نفر تعیین شده است.
چون فاضلاب علاوه بر مواد معلق درشت شناور مواد معلق دانه ای نیز موجود است به منظور جلوگیری از ته نشین شدن مواد دانه ای در کانال استقرار آشغالگیر توصیه کرده اند سرعت جریان فاضلاب از داخل آشغالگیر نباید کمتر از 0/3 متر در ثانیه باشد، حداکثر این سرعت را 0/9 متر در ثانیه است.
دفع آشغالهای آشغالگیر
در آشغالگیرهای میله ای ثابت که پاک کردن آنها با دست انجام می گیرد معمولا در بالای کانال موازی با افق سطح مشبکب تعبیه می نمایند و آشغال های گرفته شده از آشغالگیر را روی این سطح قرار می دهند. در تصفیه خانه های بزرگ که میزان مواد پلاستیکی آن زیاد است و دفن کردن آن خالی از اشکال نیست و یا بعلت وجود رطوبت خیلی بالای آشغالها سوزانیدن آن اقتصادی نخواهد بود لذا با استفاده از وسایل خرد کننده، آشغالها را خرد و به مسیر جریان فاضلاب برگشت می دهند.
ممکن است در کوره های مخصوص حرارت بالایی حدود 800 درجه سانتیگراد آشغالها را سوزانید در صورتیکه در تصفیه خانه سیستم هضم لجن موجود باشد از گازهای متان حاصل از این سیستم برای سوزانیدن آشغالها استفاده خواهد گردید.