کاستن غلظت مواد موجود در فاضلاب، یکی از اهداف اصلی یک واحد صنعتی است که با تصفیه فاضلاب سروکار دارد. هر کوششی در جهت پیداکردن وسیله ای برای کاستن وزن کل مواد آلوده کننده در فاضلاب، به خوبی از طریق صرفه جویی ناشی از کاستن الزامات تصفیه جبران می شود. و روش های کاهش غلظت فاضلاب بسیار حائز اهمیت است
روش های کاهش غلظت فاضلاب های صنعتی
- تغییر فرآیند
- تغییر و اصلاح تجهیزات
- جداسازی فاضلاب ها
- یکنواخت سازی فاضلاب
- بازیافت فرآورده فرعی
- متناسب سازی فاضلاب ها
تغییر فرآیند
معمولا صنعت تمایلی به تغییر فرآیند تولید ندارد، مگر آنکه از طرف سازمان های حفاظت محیط زیست تحت فشار قرار گیرد و یا الزام رقابت در بازار تحمیل گردد. بعنوان مثال، صنایع نساجی در گذشته از نشاسته به مقدار زیادی استفاده می نمود که نتیجه آن ایجاد BOD در حدود 30 تا 50 درصد BOD کل کارخانه بوده است. لکن با تعویض این ماده و استفاده از یک ماده سلولزی، تقریبا فاضلاب بدون BOD حاصل گردید. این ماده جدید یعنی کربوکسی متیل سلولز، بدون BOD و سمیت، دارای اثری ناچیز در آب های جاری است.
تغییرات و اصلاح تجهیزات
تغییر تجهیزات می تواند در کاهش غلظت مواد فاضلاب از طریق کاستن ورود مقادیر آلوده کننده به جریان فاضلاب، موثر باشد. بعنوان مثال نصب تله هایی روی خطوط شبکه فاضلاب کارخانه های مرغداری جهت جلوگیری از خروج پرها و تکه های چربی باعث کم شدن غلظت فاضلاب می شود. همچنین استفاده از ظروف مناسب جمع آوری و تخلیه شیر در صنایع لبنیات تا از اتلاف شیر هنگام تخلیه جلوگیری می نماید.
جداسازی فاضلاب ها
این عمل، غلظت مواد و نیز تصفیه فاضلاب نهایی یک کارخانه صنعتی را کاهش می دهد. نتیجه این جداسازی معمولا دو نوع فاضلاب می باشد. یکی با غلظت زیاد در حجم کم و دیگری با غلظت کمتر تقریبا هم حجم فاضلاب اصلی بدون جداسازی. سپس فاضلاب کم حجم بسیار آلوده را می توان با روش های خاص تصفیه کرد. برخی اوقات جداسازی مطلوب نمی باشد و برعکس یکنواخت سازی کامل ضروری می باشد و در هر صورت بایستی مطالعات کامل برای انتخاب بهترین روش انجام شود.
بازیافت فرآورده فرعی
فاضلاب ها دارای فرآورده های فرعی بصورت مواد پس مانده به کار رفته در فرآیند می باشند که برخی اوقات می توان آن را بازیافت نمود. ماحصل آن، حذف حداقل بعضی مواد زائد است که بعدا بایستی دفع شود. بعنوان مثال، صنایع آبکاری جهت بازیافت اسید فسفریک، مس، نیکل و کروم از روش تبخیر در خلا محلول های آبکاری تغلیظ شده، بازیافت کروم، مس و نیکل استفاده می نمایند. یا برخی از صنایع گوشت، خون موجود را بازیابی و بعنوان ماده اولیه در ساخت چسب استفاده می نمایند و یا از این خون تحت فرآیندهای خاص، خوراک ماهی و طیور تهیه می کنند.