ازن ساز
ازن تحت شرایط هوای آزاد، گازی آبی رنگ با بوی زننده است. برای تولید ازن از یک منبع انرژی جهت تجزیه ی مولکول اکسیژن به اتم های اکسیژن استفاده می شود که این اتم های اکسیژن بر اثر برخورد با یکدیگر و واکنش با مولکول های اکسیژن، ازن را تشکیل می دهند.
ازن نسبتا ناپایدار است و در آب به سرعت تجزیه می شود و ایجاد رادیکال های آزاد مانند رادیکال هیدروکسیل OH می کند.
ازن و رادیکال های آزاد منتج از تجزیه ی آن اکسید کننده ی قوی تری نسبت به کلر هستند و می توانند بسیاری از ترکیبات آلی و معدنی موجود در آب و فاضلاب را اکسید کند. بنابراین ازن مانند بسیاری از اکسید کننده های قوی یک گندزدای موثر به شمار می رود.
از کاربردهای دیگر ازن ساز می توان به کنترل بو در تصفیه خانه های عمومی فاضلاب، حذف ترکیبات آلی دیرگذار در تصفیه ی پیشرفته ی فاضلاب، اکسیژن دهی پساب و کاهش تولید جامدات اشاره کرد. ازن ساز می تواند بسیاری از ترکیبات مختل کننده ی غدد درون ریز و ترکیبات مراقبتی و دارویی را به طور موثر حذف کند. این ترکیبات در فرایند تصفیه بیولوژیکی باقی می مانند.
تاریخچه ی کاربرد ازن ساز
برای اولین بار از ازن ساز جهت گندزدایی آب شرب در سال 1893 و در هلند استفاده شد و از سال 1906 نیز در یک تصفیه خانه ی آب شرب در شهر نایس فرانسه مورد استفاده قرار گرفت. در عوض برای اولین بار از ازن ساز جهت گندزدایی فاضلاب در سال 1975 در ایندیان ایالت فلورایدای ایالت متحده به کار رفت.
در عین حال پیشرفت های به دست آمده در زمینه ی تولید و انحلال ازن در عرصه ی صنعت آب شرب، باعث افزایش رقابت پذیری ازن و اقتصادی تر شدن استفاده از آن در طی 1 تا 15 سال گذشته شده است. بنابراین احتمالا استفاده از ازن ساز در تصفیه خانه های فاضلاب شهری افزایش خواهد یافت.
ازن بو و رنگ را هم از بین می برد چون پتانسیل استاندار آن بیش تر از کلر است میکروارگانیزم ها را زودتر از بین می برد.
دما و ph و زمان تماس و نوع تماس و اختلاط در کارایی ازن اثر دارد.
معایب ازن زنی
- قیمت بالاتر نسبت به کلر
- غیر قابل ذخیره
- تولید و مصرف در سایت
- اگر در آب برم وجود داشته باشد، واکنش ازن با برم آب، برمات تشکیل می دهد که ماده سمی است.
برای تزریق ازن هم به مخزن تماس نیاز داریم و برخلاف مخزن تماس کلرزنی، باید سرپوشیده باشد چون ازن می تواند از آب خارج و به هوا وارد شود و باعث سردرد، سرگیجه و سوزش چشم و بینی شود.
برای تماس ازن و آب، مخازن با ارتفاع زیاد در نظر می گیریم تا زمان تماس به حداکثر برسد و سعی می کنیم که حباب های ازن بسیار ریز باشد.
معمولا از ازن برای گندزدایی هوا مانند سالن بیمارستان و … استفاده می شود.
خطرات ازن برای انسان: دارای خسارت هایی می باشد مانند خوردگی ساختمان ها، باعث ترکیدن لاستیک ماشین می شود.
خطرات ازن برای گیاهان: باعث اکسید شدن لایه رویی برگ ها شده و باعث سفید یا نقره ای شدن برگ ها می شود و اجازه ی فتوسنتز را به گیاهان نمی دهد.
فرآورده های جانبی گندزدایی ازن ژنراتور