اسمز معکوس شباهتی به فیلتراسیون معمولی و سانتریفوژ دارد چون در هر سه فرآیند با استفاده از فشار، ناخالصی ها از آب جدا می شوند. مقایسه اسمزمعکوس با فیلتراسیون معمولی قابل تامل است. از این رو گاهی در منابع علمی به اسمز معکوس، هایپرفیلتراسیون می گویند.
اما باید توجه داشت که مقایسه اسمزمعکوس با فیلتراسیون معمولی به صورت زیر است :
- در فیلتراسیون، جریان آب عمود بر بستر فیلتر است، در حالیکه در اسمز معکوس جریان آب موازی بستر غشا است. موازی بودن جهت جریان با غشا در اسمزمعکوس باعث می شود که غشا توسط جریان خوراک شستشو شود. از این رو گرفتگی غشا در RO بسیار کمتر از فیلترها می باشد، تقریبا در حدود یک به ده.
- در اسمز معکوس دو جریان وجود دارد ( محصول و خوراک تغلیظ شده ) در حالیکه در فیلتراسیون یک جریان مطرح است.
- در فیلتراسیون معمولی فشار اسمزی خیلی کم است و اصولا نقشی ندارد.
- در فیلتراسیون اندازه ذرات مهم است ولی هر چه اندازه مولکول های ناخالصی درشت تر و درجه یونیزاسیون مولکول ناخالصی کمتر باشد، فشار اسمزی محلول کمتر است اما هرچه غلظت مولکول های ناخالصی بیشتر شود فشار اسمزی هم بیشتر می شود. در اسمز معکوس علاوه بر اندازه ذرات، بار الکتریکی و فاکتورهای دیگر هم مطرح هستند.
- هر چند در فیلتراسیون مسیر انتقال حلال، حفره است ولی در اسمزمعکوس، غشا دارای شاخه های پلیمری آبدوستی است که آب را جذب کرده و سپس آب در داخل پلیمر نفوذ مولکولی کرده و از آن عبور می کند
- دما باعث افزایش فشار اسمزی می شود ولی همزمان موجب کاهش ویسکوزیته محلول نیز میگردد، بنابراین دما در اسمز معکوس پیچیده تر از فیلتراسیون است.
- تقریبا میکروفیلتراسیون MF قادر به کاری است که با سانتریفوژهای خیلی سریع (5000-1000 g ) می توان تفکیک انجام داد. آلترافیلتراسیون قابل مقایسه با جداسازی آلتراسانتریفوژ (10000-100000 g ) می باشد اما چون سانتریفوژ قادر به جداسازی یون ها نیست از این رو مشابه کار اسمزمعکوس با سانتریفوژ امکان ندارد.