سپتاژ فاضلاب ( کف و لجن ) جامد و مایعی است که در سامانه های تصفیه در محل همانند سپتیک تانک ها و چاه های جاذب تولید می شود و دارای حدود 90 تا 98 درصد آب است. در طول عملیات تمیزکاری دوره ای سپتیک تانک ها و چاه های جاذب، سپتاژ بیرون ریخته می شود. اغلب برای جلوگیری از آلودگی سپتاژها، آنها را وارد سامانه های تصفیه فاضلاب می کنند. حذف یا پمپاژ دوره ای سپتاژ برای دراز مدت در راهبری سامانه های یادشده بسیار مهم است.
راهکارهای دفع سپتاژ در بین ملت ها و حتی میان دولت ها متفاوت است. برای دفع سپتاژها چندین روش مرسوم است. این روش ها شامل تصفیه سپتاژ برای کنترل بوهای بد، کاهش حجم مواد جامد، کاهش مقدار آلاینده و نابود کردن عوامل بیماری زاست.
راههای دفع سپتاژ
مهم ترین روش های قابل اجرا برای دفع سپتاژ عبارتند از:
- تصفیه مواد زائد جامد
- تصفیه همراه با فاضلاب
- کاربرد در زمین
- پردازش به کمک تجهیزات مجزا
به چندین دلیل تصفیه سپتاژ همراه با فاضلاب ها، یک روش معمول برای دفع سپتاژ است. در تصفیه خانه های کوچک فاضلاب نسبت به ورود سپتاژها به آنها در برابر تصفیه خانه های بزرگ تر، حساس ترند.
مشکلات مربوط به شوک آلی ناشی از ورود سپتاژ به تصفیه خانه های فاضلاب را می توان با جمع آوری و ذخیره سپتاژ و تخلیه آن در ساعاتی که مقدار فاضلاب ورودی به تصفیه خانه کم است، کاهش داد. اغلب در فرآیندهای لجن فعال تصفیه بیولوژیک سپتاژ حاصل می شود. غلظت سپتاژ حدود پنجاه برابر غلظت فاضلاب خانگی است.
خصوصیات سپتاژ
ترکیبات شیمیایی، بیولوژیک و فیزیکی سپتاژها بسیار متفاوت هستند. از نیتروژن کل موجود در سپتاژ حدود هشتاد درصد از آن، نیتروژن آلی و بیست درصد از آن یون آمونیوم است. در مقایسه با فاضلاب، در سپتاژ نسبت کربن به ماده غذایی نیتروژن و فسفر کم است.
نسبت های فلزاتی مانند مس، سرب و روی در سپتاژ بسیار متفاوت است. دیگر اجزای سپتاژ که کارپردازهای تصفیه خانه های فاضلاب به آن توجه دارند شامل شن و عوامل بیماری زا، کف، بوی بد و رنگ است. سپتاژ دارای درصد به نسبت بالایی از شن و عوامل بیماری زا و به ویژه پروتوزوآها است. سپتاژ بدبو است. بوی ناخوشایند سپتاژ از راه تجزیه بی هوازی BOD و تولید و آزادسازی اسیدهای چرب فرار، ترکیبات محتوی نیتروژن و ترکیبات محتوا سولفور ایجاد می شود.
رنگ یکی از اجزای سپتاژ است. فاضلاب های دارای سپتاژ، سیاه رنگ هستند. کیفیت لجن و کف در سپتاژها بسیار متفاوت است و تحت تاثیر چندین عامل قرار دارد. این عوامل عبارتند از اینکه آیا سامانه خردکن زباله در آشپزخانه استفاده شده است. چه مقدار روغن و چربی به سپتیک تانک تخلیه شده است و دفعات پمپاژ مخازن سپتیک چه تعداد بوده است. سپتاژ باید به آهستگی با فاضلاب ترکیب شود تا تاثیر سو آن را بر فرآیند تصفیه کاهش دهد.
