پاتوژن‌ها یا میکروب‌های بیماری‌زا موجوداتی بسیار کوچک هستند که می‌توانند باعث بیماری در انسان، حیوانات و گیاهان شوند. این موجودات میکروسکوپی از طریق آب آلوده وارد بدن شده و بیماری‌های مختلفی را ایجاد می‌کنند.
پاتوژن‌ها در آب: تهدیدی برای سلامت پاتوژن‌ها یا میکروب‌های بیماری‌زا موجوداتی بسیار کوچک هستند که می‌توانند باعث بیماری در انسان، حیوانات و گیاهان شوند. این موجودات میکروسکوپی از طریق آب آلوده وارد بدن شده و بیماری‌های مختلفی را ایجاد می‌کنند.
چرا آب می‌تواند آلوده به پاتوژن باشد؟
- فاضلاب: ورود فاضلاب تصفیه نشده یا ناقص به منابع آب
- زباله‌های حیوانی: مدفوع حیوانات آلوده می‌تواند حاوی پاتوژن باشد.
- بارندگی‌های شدید: شستشوی خاک آلوده و ورود آن به آب‌های سطحی
- فعالیت‌های صنعتی: تخلیه پساب‌های صنعتی آلوده به مواد شیمیایی و میکروبی
انواع پاتوژن‌های موجود در آب
-
- باکتری‌ها: مانند سالمونلا، اشریشیا کلی، وبا و تیفوئید
- ویروس‌ها: مانند هپاتیت A، روتاویروس و آدنوویروس
- انگل‌ها: مانند ژیاردیا، کریپتوسپوریدیوم و آمیب
بیماری‌های ناشی از مصرف آب آلوده
- اسهال: یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ناشی از مصرف آب آلوده است.
- استفراغ: همراه با اسهال، می‌تواند منجر به کم‌آبی بدن شود.
- تب: افزایش دمای بدن یکی از علائم رایج عفونت‌های ناشی از آب آلوده است.
- عفونت‌های دستگاه گوارش: مانند کولیت و گاستروانتریت
- بیماری‌های کبدی: مانند هپاتیت
اهمیت آزمایش آب
برای اطمینان از سلامت آب آشامیدنی، آزمایش آب به صورت دوره‌ای ضروری است. در آزمایشگاه‌های آب، نمونه‌های آب از نظر وجود انواع پاتوژن‌ها، مواد شیمیایی و سایر آلودگی‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرند.
روش‌های کاهش آلودگی آب به پاتوژن‌ها
- تصفیه آب: استفاده از روش‌های مختلف تصفیه مانند کلرزنی، فیلتراسیون و اشعه ماوراء بنفش
- حفاظت از منابع آب: جلوگیری از ورود فاضلاب و زباله به منابع آب
- بهداشت فردی: شستن دست‌ها با آب و صابون به ویژه قبل از غذا خوردن
- پخت کامل غذا: اطمینان از پخت کامل گوشت، مرغ و ماهی
- جوشاندن آب: در مناطقی که کیفیت آب آشامیدنی نامشخص است، قبل از مصرف آب را بجوشانید.
پاتوژن‌های موجود در آب می‌توانند تهدیدی جدی برای سلامت انسان باشند. با انجام آزمایش‌های دوره‌ای آب، رعایت بهداشت فردی و تصفیه مناسب آب می‌توان از بروز بیماری‌های ناشی از آب آلوده جلوگیری کرد.
آیا می‌خواهید در مورد یک موضوع خاص در مورد پاتوژن‌ها در آب بیشتر بدانید؟
مثلاً می‌توانید سوالاتی مانند زیر بپرسید:
- رایج‌ترین پاتوژن‌های موجود در آب کدامند؟
- علائم بیماری‌های ناشی از آب آلوده چیست؟
- بهترین روش برای تصفیه آب آلوده کدام است؟
- چگونه می‌توان از آلودگی آب به پاتوژن‌ها جلوگیری کرد؟
پاتوژن ها در آب
پاتوژن ها ( میکروب های بیماری زا ) پس از ورود به بدن میزبان، با تهاجم و تکثیر در بافت های بدن، ممکن است به بیماری منجر شوند. از نظر بهداشتی، حضور پاتوژن ها در آب آشامیدنی موجب نگرانی انسان است. هر بیماری که پاتوژن عامل آن، از طریق آب آلوده وارد بدن شود را بیماری آب زاد می نامند.
وقتی شبکه آب آشامیدنی شهری به پاتوژنی آلوده شود، ممکن است تعداد زیادی از سکنه شهر را به طور همزمان مبتلا به بیماری کند.
پاتوژن ها در آب، جز گروه میکروب های دگرجازاد به شمار می روند، زیرا در دستگاه گوارش انسان و حیوانات خون گرم فراوان اند و معمولا از طریق فاضلاب ها وارد آب می شوند. وبا،حصبه، اسهال و اسهال خونی از بیماری های آب زاد متداولی اند که هنوز گاهی در کشورهای کمتر توسعه یافته،از طریق آب آشامیدنی آلوده، وقوع آنها همه گیر می شود.
برخی از تک یاختگان نیز جز پاتوژن در آب هستند که عمدتا موجب عفونت روده ای و ناراحتی های گوارشی می شوند. انگل موجودی است که به طور اجباری یا اختیاری در درون یا بر سطح موجود زنده دیگری زندگی می کند و برای ادامه زندگی به میزبان نیاز دارد.
انگل های آب،به طرق مختلف، همچون آشامیدن آب آلوده، خوردن سبزی های آلوده، تماس بدن با آب های کشاورزی و تماس بدن با لجن و خاک آلوده، به انسان منتقل می شوند. هر چند تقریبا بیماری های آب زاد انگلی در کشورهای توسعه یافته مشاهده نمی شوند، ولی هنوز در بسیاری از کشورهای توسعه یافته وجود دارند.
برای نمونه می توان از بیماری های آسکاریوزیس و شیستوزومازیس نام برد، که موجب عفونت های داخلی می شوند.
ویروس ها از ساختار ساده تری نسبت به دیگر موجودات زنده برخوردارند و همه آنها دارای زندگی انگلی بوده و برای حیات به میزبان نیاز دارند.
ویروس ها در خارج از بدن میزبان دارای فعالیت متابولیسمی نیستند، ولی می توانند برای مدتی زنده بمانند.
از ویروس های متداول موجود در فاضلاب، قادر به تولید عفونت داخلی، می توان از گونه های Enteroviruse, calicivirus, rotavirus, adenovirus, hepatitis a virus و hepatitis E virus نام برد.
هپاتیت از بیماری های آب زاد شناخته شده ای است که عوامل آن ویروس های هپاتیت هستند.
پاسخ به سوالات شما در مورد پاتوژن‌های موجود در آب
رایج‌ترین پاتوژن‌های موجود در آب کدامند؟
رایج‌ترین پاتوژن‌هایی که در آب یافت می‌شوند و می‌توانند باعث بیماری شوند عبارتند از:
- باکتری‌ها: مانند سالمونلا، اشریشیا کلی، وبا، تیفوئید و کلیفرم‌ها.
- ویروس‌ها: مانند هپاتیت A، روتاویروس، نوروویروس و آدنوویروس.
- انگل‌ها: مانند ژیاردیا، کریپتوسپوریدیوم و آمیب.
این میکروارگانیسم‌ها معمولاً از طریق فاضلاب، مدفوع حیوانات، بارندگی‌های شدید و پساب‌های صنعتی وارد منابع آبی می‌شوند.
علائم بیماری‌های ناشی از آب آلوده چیست؟
علائم بیماری‌های ناشی از مصرف آب آلوده بسته به نوع پاتوژن و میزان آلودگی آب متفاوت است. برخی از علائم رایج عبارتند از:
- اسهال: یکی از شایع‌ترین علائم است و می‌تواند همراه با خون یا مخاط باشد.
- استفراغ: اغلب همراه با اسهال رخ می‌دهد.
- تب: افزایش دمای بدن یکی از نشانه‌های عفونت است.
- درد شکم: گرفتگی و درد در ناحیه شکم.
- تهوع: احساس ناخوشی و تمایل به استفراغ.
- کم‌آبی بدن: در موارد شدید، اسهال و استفراغ شدید می‌تواند منجر به کم‌آبی بدن شود.
- عفونت‌های دستگاه ادراری: برخی از پاتوژن‌ها می‌توانند باعث عفونت در دستگاه ادراری شوند.
- بیماری‌های کبدی: مانند هپاتیت.
بهترین روش برای تصفیه آب آلوده کدام است؟
بهترین روش برای تصفیه آب آلوده به عوامل مختلفی مانند نوع آلودگی، میزان آلودگی و مقیاس مورد نیاز برای تصفیه بستگی دارد. برخی از روش‌های رایج تصفیه آب عبارتند از:
- فیلتراسیون: استفاده از فیلترهای مختلف برای حذف ذرات جامد، باکتری‌ها و برخی از ویروس‌ها.
- کلرزنی: افزودن کلر به آب برای از بین بردن میکروارگانیسم‌ها.
- اشعه ماوراء بنفش (UV): استفاده از اشعه UV برای از بین بردن میکروارگانیسم‌ها.
- اوزون‌زنی: استفاده از گاز اوزون برای اکسید کردن آلاینده‌ها و از بین بردن میکروارگانیسم‌ها.
- تقطیر: تبدیل آب به بخار و سپس کندانس کردن آن برای حذف ناخالصی‌ها.
چگونه می‌توان از آلودگی آب به پاتوژن‌ها جلوگیری کرد؟
برای جلوگیری از آلودگی آب به پاتوژن‌ها، اقدامات زیر ضروری است:
- تصفیه فاضلاب: قبل از تخلیه فاضلاب به محیط زیست، باید به طور کامل تصفیه شود.
- حفاظت از منابع آب: جلوگیری از ورود فاضلاب و زباله به منابع آب سطحی و زیرزمینی.
- بهداشت فردی: شستن دست‌ها با آب و صابون به ویژه قبل از غذا خوردن.
- پخت کامل غذا: اطمینان از پخت کامل گوشت، مرغ و ماهی.
- جوشاندن آب: در مناطقی که کیفیت آب آشامیدنی نامشخص است، قبل از مصرف آب را بجوشانید.
- استفاده از روش‌های تصفیه خانگی: برای اطمینان از کیفیت آب آشامیدنی در منزل می‌توان از فیلترهای خانگی استفاده کرد.
- آموزش بهداشت: آموزش بهداشت فردی و عمومی به مردم برای افزایش آگاهی در مورد اهمیت آب سالم.
توجه: بهترین روش برای تصفیه آب و جلوگیری از آلودگی آن، بستگی به شرایط محلی و نوع آلودگی دارد. توصیه می‌شود برای انتخاب بهترین روش تصفیه آب، با کارشناسان آب و فاضلاب مشورت کنید.
