کاربرد ازن در مرغداری
پرورش مرغ به شکل سنتی از زمان های خیلی قدیم در ایران معمول بوده است. گوشت مرغ بعنوان یکی از اصلی ترین غذاهای ایرانیان در جشن ها، مهمانی ها و مراسم مختلف بوده است. از آنجایی که گوشت قرمز قیمت بالاتری دارد بیشتر خانواده های ایرانی از گوشت مرغ جهت برآورده ساختن نیازهای پروتئین بدن خود استفاده می کنند.
یکی از مشکلات در مرغداری ها که باعث ایجاد انواع بیماری در مرغداری و همچنین تلفات و میزان رشد پایین در پرورش طیور بوجود می آید معضل بوی آمونیاک است. فضولات مرغ بمحض خروج و ترکیب با آب از اوره تبدیل به آمونیاک می شود.
در اثر رشد میکروارگانیسم ها و باکتری های بی هوازی، آمونیاک تبدیل به نیترات می شود. این واکنش در فاز اسیدی منجر به تولید سولفید هیدروژن می شود.
غلظت بالای سولفید هیدروژن باعث مرگ و میر و غلظت پایین آن باعث ایجاد بیماری های میکروبی و تنفسی در طیور می شود.
اثر گاز سولفید هیدروژن برای طیور بسیار آزاردهنده است. چشم جوجه در اثر برخورد گاز هیدروژن و آمونیاک دچار سوزش می گردد. این سوزش چشم باعث می گردد جوجه چشمش را بار نکند و خوراک دانه را مصرف نکند. در اثر عدم مصرف دانه جوجه سوهاضمه می گیرد و با ضعیف شدن بدن و سیستم ایمنی، جسم جوجه میزبان بیماری های بعدی می گردد. و به این صورت بیماری بیشتر و تلفات بالاتر می رود.
ازن در صنایع مختلف کاربردهای مختلفی دارد، کاربرد ازن در مرغداری، بصورت مختصر در ذیل بیان شده است.
1- ضدعفونی آب شرب مرغداری
اکثر منابع آب در دسترس مرغداری ها دارای میکروارگانیسم های بیماری زا است که ابن امر موجب بیماری و تلفات و کاهش میزان تبدیل غذا به گوشت می شود.
استفاده از ازن برای گندزدایی آب آشامیدنی یکی از کاربرد ازن در مرغداری است که، سبب از بین رفتن میکروب ها و انگل های موجود در آب می شود و این امر سبب کاهش بیماری ها و مرگ و میر ناشی از آب می شود. استفاده از کلر که در حال حاضر در مرغداری ها رایج است، در دزهای بالا راندمان محصول را کاهش می دهد و حتی در مواردی باعث مرگ و میر مرغ ها می شود.
مصرف واکسن ها را غالبا در آب آشامیدنی تجویز می کنند، ولی باید توجه داشت که هرگونه مواد ضدعفونی کننده در آب، واکسن های زنده را بی اثر می کند، لذا به آبی که دارای بقایای مواد ضدعفونی کننده است نباید واکسن افزوده شود. در صورتیکه نتوان آب بدون بقایای ضدعفونی کننده پیدا کرد با افزودن شیرخشک بدون چربی، بقایای مواد ضدعفونی کننده را خنثی می کنند، این روش از لحاظ هزینه به هیج وجه مقرون به صرفه نیست. با توجه به نیمه عمر ازن در آب، با گندزدایی آب بوسیله ازن و بعد از گذشت 25 دقیقه می توان واکسن های زنده را به آب افزود. با این مزیت که با افزایش اکسیژن محلول در آب مرغ ها رغبت بیشتری برای خوردن آب دارند و در نتیجه واکسیناسیون نیز موفق است.این نیز یکی دیگر از کاربرد ازن در مرغداری می باشد.
کاربرد ازن ژنراتور در اتاق دود تخم مرغ
یکی دیگر از کاربرد ازن در مرغداری جهت کاهش میزان آلودگی و ممانعت از نفوذ باکتری ها و هر گونه میکروارگانیسم به داخل پوسته تخم مرغ و جلوگیری از انتشار باکتری ها روی پوسته تخم مرغ هایی که در انکوباتور قرار می گیرند، اسفاده می شود.
تخم مرغ ها را بلافاصله پس از تخم گذاری، در اتاق گاز با ضدعفونی کننده هایی مانند پرمنگنات پتاسیم و فرمالدئیدها ضدعفونی می کنند. به جای استفاده از مواد شیمیایی سمی و مضر، با استفاده از یک دستگاه ازن ژنراتور بدون هیچ هزینه اضافی می توان عمل گندزدایی را انجام داد.
مزایای گاز ازن در ضدعفونی کردن تخم مرغ:
- طیف اثر بخشی ازن بسیار وسیع و بر روی باکتری، ویروس، قارچ، تک یاخته ها، جلبک، کپک، مخمر، سخت پوستان، کیست و اسپور میکروارگانیسم ها موثر است.
- قدرت اکسیناسیون ازن، 50 برابر بیشتر از پرمنگنات پتاسیم است.
- ازن باقی مانده بقایای مضری از خود بجای نمی گذارد و ضمن از بین بردن هرگونه بوی نامطبوع، از نظر ایمنی نیز پرسنل مشکلی برای پرسنل ایجاد نخواهد کرد.
- ازن در محل تولید و مصرف می شود، لذا مانند دیگر مواد شیمیایی مثل کلر، نیازی به خرید، حمل و نقل، انبارداری و هیچ گونه ماده مصرفی ندارد.
ضدعفونی پایان دوره کلیه تجهیزات و هوای سالن ها بوسیله دستگاه ازن
یکی دیگر از کاربرد ازن در مرغداری در فارم های گوشتی عموما بعد از پایان هر دوره بمنظور جلوگیری از انتقال بیماری به دوره های بعد، سالن و کلیه تجهیزات ضدعفونی می شود. در روش های سنتی این اقدامات عمدتا با بکارگیری فرمالین انجام می شود که دارای معایب ذیل است:
- صرف هزینه ( پرسنل و مواد شیمیایی مصرفی )
- آلودگی و خطرات زیاد استفاده از مواد شیمیایی گندزدا
- توانایی ناقص در نابودی میکروارگانیسم های بیماری زا
- آسیب رسانی به پرسنل مشغول به کار حتی در دزهای پایین
- شستشوی مجدد به دلیل وجود باقیمانده
گاز ازن یک روش موثر و کارا برای این منظور است. عمل ضدعفونی با ازن به عنوان یک مکمل، تاثیر ضدعفونی با گاز ازن را در مرغداری ها دوچندان می شود. در شستشو با آب ازن دار نیازی به شستشوی مجدد نبوده و باقی مانده ای جز اکسیژن نخواهد داشت. ازن در بستر نفوذ می کند و آمونیاک موجود در هوای سالن را اکسید و تبدیل به ترکیبات بی ضرر می کند. طیف اثربخشی ازن وسیع بوده و ضمن تاثیر بر روی میکروارگانیسم ها، می تواند انگل ها، تک یاخته ها، جلبک ها، سخت پوستان و حتی کیست و اسپور را از بین ببرد.
روش ازن زنی به دو صورت در فرآیند ضدعفونی پایان دوره انجام می گیرد:
- اسپری گاز ازن در دز بالا در سالن
- شستشوی تجهیزات و بستر با آب ازن دار
برای افزایش قابلیت توصیه می شود هر دو صورت ضدعفونی انجام شود.
