تصفیه فاضلاب صنعت پتروشیمی
یکی از انواع فاضلاب های صنعتی که تصفیه آن بسیار حائز اهمیت است تصفیه فاضلاب صنعت پتروشیمی است. محصولات پتروشیمی مواد شیمیایی هستند که از نفت یا گاز طبیعی بدست می آیند. این مواد معمولا ترکیبات واسطه ای هستند که برای تولید حلال ها، پاک کننده ها، لاستیک ها و رزین های مصنوعی، الیاف مصنوعی و آفت کش ها، کودهای شیمیایی و دیگر موارد کاربرد دارند. در یک واحد پتروشیمی، محصولات واسطه با انجام فرآیندهای جزیی تر تولید می شوند اما تولید محصول نهایی مستلزم انجام فرآیندهای پیچیده تر می باشد. فرآیندهای اولیه شامل احتراق، شکست مولکولی، کاتالیز، اکسیداسیون، پیرولیز و سایر موارد می باشند. فرآیندهای ثانویه شامل واکنش های شیمیایی، بازیابی، تصفیه، میعان، اسکرابینگ، بازچرخش و تقطیر هستند. محصولات نهایی به دست آمده از این مجموعه عملیات شامل اتیلن، متانول، استالدهید، اکسید اتیلن، اسید استیک، اتیلن گلیکول، پلی اتیلن، پروپیلن، بوتادین، استایرن، آکریلونیتریل، بوتانول و کاپرولاکتوم هستند.
در فاضلاب صنایع پتروشیمی مقادیر جزیی یا قابل ملاحظه ای از این ترکیبات را می توان مشاهده کرد. این ترکیبات شامل مواد اولیه خام، تمامی محصولات واسطه ای و نهایی، محصولات کمکی و جانبی، مواد شیمیایی کمکی یا فرآیندی ( که در طی فرآیند کلی تولید مورد استفاده قرار می گیرند ) می باشند. تعیین غلظت هر یک از آلاینده های موجود در فاضلاب نه ضروری بوده و نه مطلوب می باشد. برای کنترل آلودگی در مقیاس کلی، ترجیحا از شاخص های متداولی چون BOD,COD,جامدات، رنگ، بو و همچنین سایر پارامترهای نظیر سمیت، تمایل به ایجاد کف، روغن و گریس استفاده می شود.
از منابع تولید فاضلاب در صنایع پتروشیمی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تخلیه مستقیم از واحدهای تولید
- تخلیه ناگهانی از سیستم های خنک کننده و تولید بخار
- فاضلاب سرویس های بهداشتی و غذاخوری ها
- آب خروجی از مخازن طی جابجایی محصولات
- سیلاب های آلوده ناشی از بارش باران در مناطق تولید
- جریان های گوناگون ناشی از سرریز، نشت و غیره
مشخصات کیفی فاضلاب به ماده پتروشیمی در حال تولید بستگی دارد.
با توجه به کیفیت بسیار متغیر فاضلاب صنایع پتروشیمی، انجام مطالعات تصفیه پذیری در مورد هر نوع فاضلاب ( به منظور انتخاب مناسب ترین شکل تصفیه ) ضروری می باشد.
انواع مختلفی از روش های رایج تصفیه فاضلاب صنعتی شامل فرآیندهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی است. برخی عملیات پیش تصفیه نظیر جداسازی روغن از آب، اصلاح pH، رهاسازی آمونیاک، حذف هیدروژن سولفید و ته نشینی یا شناورسازی قبل از هدایت فاضلاب به تصفیه بیولوژیکی ضروری می باشند. وجود مخازن بزرگ متعادل کننده در بالادست واحد تصفیه بیولوژیکی، به منظور مهار نوسانات گسترده در کیفیت فاضلاب و رقیق سازی مواد سمی موجود در فاضلاب شدیدا توصیه می شود.