پاتوژن ها در آب
پاتوژن ها ( میکروب های بیماری زا ) پس از ورود به بدن میزبان، با تهاجم و تکثیر در بافت های بدن، ممکن است به بیماری منجر شوند. از نظر بهداشتی، حضور پاتوژن ها در آب آشامیدنی موجب نگرانی انسان است. هر بیماری که پاتوژن عامل آن، از طریق آب آلوده وارد بدن شود را بیماری آب زاد می نامند.
وقتی شبکه آب آشامیدنی شهری به پاتوژنی آلوده شود، ممکن است تعداد زیادی از سکنه شهر را به طور همزمان مبتلا به بیماری کند.
پاتوژن ها در آب، جز گروه میکروب های دگرجازاد به شمار می روند، زیرا در دستگاه گوارش انسان و حیوانات خون گرم فراوان اند و معمولا از طریق فاضلاب ها وارد آب می شوند. وبا،حصبه، اسهال و اسهال خونی از بیماری های آب زاد متداولی اند که هنوز گاهی در کشورهای کمتر توسعه یافته،از طریق آب آشامیدنی آلوده، وقوع آنها همه گیر می شود.
برخی از تک یاختگان نیز جز پاتوژن در آب هستند که عمدتا موجب عفونت روده ای و ناراحتی های گوارشی می شوند. انگل موجودی است که به طور اجباری یا اختیاری در درون یا بر سطح موجود زنده دیگری زندگی می کند و برای ادامه زندگی به میزبان نیاز دارد.
انگل های آب،به طرق مختلف، همچون آشامیدن آب آلوده، خوردن سبزی های آلوده، تماس بدن با آب های کشاورزی و تماس بدن با لجن و خاک آلوده، به انسان منتقل می شوند. هر چند تقریبا بیماری های آب زاد انگلی در کشورهای توسعه یافته مشاهده نمی شوند، ولی هنوز در بسیاری از کشورهای توسعه یافته وجود دارند.
برای نمونه می توان از بیماری های آسکاریوزیس و شیستوزومازیس نام برد، که موجب عفونت های داخلی می شوند.
ویروس ها از ساختار ساده تری نسبت به دیگر موجودات زنده برخوردارند و همه آنها دارای زندگی انگلی بوده و برای حیات به میزبان نیاز دارند.
ویروس ها در خارج از بدن میزبان دارای فعالیت متابولیسمی نیستند، ولی می توانند برای مدتی زنده بمانند.
از ویروس های متداول موجود در فاضلاب، قادر به تولید عفونت داخلی، می توان از گونه های Enteroviruse, calicivirus, rotavirus, adenovirus, hepatitis a virus و hepatitis E virus نام برد.
هپاتیت از بیماری های آب زاد شناخته شده ای است که عوامل آن ویروس های هپاتیت هستند.