تصفیه فاضلاب صنایع نان و شیرینی

صنعت نان و شیرینی یکی از مهمترین صنایع مواد غذایی در جهان است. بهمین دلیل تصفیه فاضلاب صنایع نان و شیرینی بسیار مهم است. بطور معمول محصولات نانوایی به گروه های انواع نان، انواع کلوچه و محصولات ویژه مثل کیک دسته بندی می کنند.

تجهیزات اصلی تولید نان شامل آسیاب، اختلاط، ماشین خمیرساز، تخمیرکننده، آون نان ( تنور )، مرحله سرد کردن و بویلرها هستند.

تصفیه فاضلاب صنایع نان و شیرینی

فرآیندهای اصلی تولید نان و شیرینی شامل آسیاب کردن، اختلاط، تخمیر، پختن و ذخیره سازی هستند. آرد، مخمر، نمک، آب و روغن / چربی مواد اصلی مصرفی در تولید این محصولات هستند. در حالیکه بهبود دهنده های نان ( عوامل اصلاح کننده آرد )، ویتامین C و محافظت کننده ها نیز در فرآیندهای تولید نان صنعتی به کار می روند.

آرد از گندم که سرشار از پروتئین و گلوتن است تولید می گردد. مخمر برای تخمیر بی هوازی به کار می رود. در این فرآیند دی اکسید کربن تولید می گردد. اضافه کردن مقداری نمک باعث ایجاد طعم مطبوع در نان می گردد. همچنین نمک به فرآیند تخمیر کمک کرده و باعث افزایش حجم و بافت نان می شود. مقدار کمی روغن گیاهی باعث نرم شدن محصول و عبور سریع آن از فرآیند تولید می گردد. یکی از اجزا مهم تولید نان آب است که برای تولید خمیر به کار می رود. بایستی درصد مناسبی از آب در تولید نان خوب به کار رود. ویتامین C که یک اصلاح کننده نان است به خمیر قوام داده و باعث بالا آمدن خمیر در خمیرگیر می گردد.

برای اطمینان از تازگی و جلوگیری از کهنگی و بیات شدن نان از ترکیبات نگهدارنده مثل اسیداستیک استفاده می شود. بطور معمول نسبت آرد به آب برابر 10:6 است.

منابع تولید فاضلاب در صنایع نان و شیرینی

صنایع نان و شیرینی یکی از پرمصرف ترین آب در بین صنایع است. بیش از نیمی از این آب به فاضلاب تبدیل می گردد. منبع اصلی فاضلاب در این صنایع، شست و شوی دستگاه ها و کف سالن است. این نوع فاضلاب ها دارای خصوصیات بار آلی بالا، تغییرات شدید دبی و غنی از روغن و گریس هستند. آرد، شکر، روغن، گریس و مخمر از ترکیبات اصلی پسماندهای تولیدی هستند.

نسبت آب مصرفی به محصول تولیدی در بیشتر صنایع غذایی برابر 10 است. این نسبت در صنایع شیمیایی 5 و کاغذ و نساجی 2 است. به طور معمول نیمی از آب به کار رفته در این صنعت در خط تولید مصرف شده و مابقی آن برای شستشوی تجهیزات، کف سالن های تولید و مخازن به کار می رود.

مقادیر متداول فاضلاب تولیدی در جدول زیر ارائه شده است. محصولات مختلف میزان مصرف آب متفاوتی دارند. همونطور که از جدول زیر مشخص است تولید کلوچه باعث ایجاد فاضلاب بیشتری می گردد. مقادیر هر یک از پارامترهای کیفی در خطوط تولید مختلف، تا حدود زیادی متفاوت هستند.

مشخصات فاضلاب صنایع نان و شیرینی

مشخصات فاضلاب صنایع نان

فاضلاب ناشی از کارخانجات کیک پزی قوی تر از فاضلاب کارخانجات تولید نان است. فاضلاب تولیدی در این صنایع در دامنه اسیدی تا خنثی است. جامدات معلق کارخانجات کیک پزی بسیار زیاد است.

گریس ناشی از صنایع تولید نان معمولا بالا است که ناشی از عملیات تولید است. بار آلی و دبی فاضلاب تولیدی در این صنعت تا حدود زیادی به عملیات بهره برداری بستگی دارد.

همچنین تعداد کارگران و وسعت کارخانه نیز در مقدار فاضلاب تولیدی موثر هستند. معمولا در کارخانه های تولید نان پس از پایان کار، کف سالن تولید قبل از شستشو جارو می گردد. بنابراین فاضلاب ناشی از این واحدها معمولا ضعیف بوده و حاوی آرد و روغن است. در حالیکه فاضلاب ناشی از تولید کیک حاوی روغن، آرد، شکر، مواد پر کننده و پاک کننده است. شدت فاضلاب در شرایط بهره برداری مختلف متغیر است.

فاضلاب نانوایی از نظر مواد مغذی فقیر است. وجود روغن و گریس، انتقال اکسیژن به محیط آبی را کاهش می دهد. سمیت ناشی از پاک کننده های بکار رفته در شستشو، راندمان تصفیه بیولوژیکی را کاهش می دهد. بنابراین همیشه پیش تصفیه این فاضلاب ها ضروری است.

تصفیه فاضلاب صنایع نان

معمولا پسماندهای تولیدی در صنعت نان غیر سمی هستند و به سه شکل جامد، مایع و گاز وجود دارند. آلاینده های آلی در فاز مایع به مقدار زیادی وجود دارند که در نتیجه مقادیر عوامل کیفی BOD،COD، چربی روغن و گریس و SS بالا هستند. فاضلاب این صنعت معمولا با بکارگیری فرآیندهای مختلف فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی قابل تصفیه است.

خصوصیات کیفی فاضلاب صنایع تولید نان

 فرآیند تصفیه فاضلاب

1- پیش تصفیه

• آشغال گیری
• متعادل سازی و خنثی سازی
• حذف روغن و چربی و گریس
• انعقاد و لخته سازی
• ته نشینی
• شناورسازی به کمک هوای محلول

2-تصفیه بیولوژیکی

3-گندزدایی

4-فیلتراسیون